Ăn chay vừa liên quan mật thiết đến đạo Phật, vừa liên quan mật thiết đến công, đức, trí, định của chúng ta. Cả kinh điển Đại thừa và Nguyên thủy đều đề cao tầm quan trọng của việc không giết hại và lòng từ bi đối với tất cả chúng sinh. Vì vậy, chúng tôi chân thành mong rằng mỗi người tu theo đạo Phật sẽ đi đúng con đường. Trong tu luyện, trước hết phải tu công đức bằng cách trì giới và có tâm từ bi. Tuy nhiên, để phát triển lòng từ bi, trước hết, chúng ta không được sát sinh; thứ hai, chúng ta nên cứu và bảo vệ cuộc sống của các loài; và thứ ba, chúng ta nên tập ăn chay.
Ăn chay cũng rất tốt cho sức khỏe của chúng ta. Từ quan điểm y học, rau có thể làm giảm huyết áp và giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư và nhiều bệnh khác. Nhưng trong Phật giáo, chúng tôi ủng hộ động lực hoàn toàn dựa trên lòng từ bi để ăn chay. Vì vậy, cho dù mọi người mong có sức khỏe tốt, tiến bộ tâm linh, trí tuệ, phước lành, công đức, hoặc lòng từ bi, tất cả đều nên thực hành Phật giáo và ăn chay. Bước đầu tiên là hạn chế dần việc ăn “ba loại thịt nguyên chất”. Sau đó, từ việc không bao giờ giết người, cứu sống và bảo vệ mạng sống, chúng ta có thể tiến xa hơn đến việc ăn chay.
Quan điểm của Đại thừa và Nguyên thủy về việc ăn thịt
Đức Phật có nói về ăn chay không? Giới luật của Bồ tát Đại thừa nói rõ rằng chúng ta không được ăn thịt của chúng sinh, và cũng phải tuân thủ sáu ngày ăn chay (mỗi tháng). Trong kinh điển Nguyên thủy, Đức Phật nói đến việc ăn “ba loại thịt thanh tịnh” và “năm loại thịt thanh tịnh”, vì vậy chúng ta có thể thấy rằng kinh điển Đại thừa và Nguyên thủy đều chủ trương từ bi và bảo vệ sự sống. Ăn “ba loại thịt thuần túy” chỉ là một phương tiện khẩn cấp được cung cấp bởi vì những người mới tu luyện và học viên của Phật giáo vẫn còn nuôi dưỡng sự thèm muốn thịt. Dù biết rằng ăn thịt tạo nghiệp, nhưng con người không thể phá bỏ ngay thói quen cũ của mình; họ cảm thấy rằng đó không phải là một bữa ăn thực sự nếu không có thịt. Vì vậy, Đức Phật đã thiết lập phương tiện khẩn cấp của “ba loại thịt thanh khiết”.
“Ba loại thịt trong sạch” nghĩa là thịt ăn phải đáp ứng đủ ba yêu cầu thì mới trong sạch, không gây tội lỗi.
- Thứ nhất, “không thấy bị giết” có nghĩa là khi người ta đi chợ, thấy gà, vịt bị giết, và cảm thấy thịt rất tươi. Họ không chỉ để động vật bị giết mà còn muốn mua thịt. Họ không có tâm từ bi; ăn thịt này tạo ra tội lỗi.
- Thứ hai, “không nghe thấy nó bị giết” có nghĩa là nếu chúng ta nghe thấy tiếng kêu thống khổ của một con gà hoặc con vịt khi nó bị giết, chúng ta không nên ăn thịt của nó.
- Thứ ba, “không nghi ngờ nó đã bị giết” có nghĩa là trong cửa hàng thịt hoặc chợ, con gà được chủ cửa hàng mua và không được giết cụ thể cho chúng tôi. Nếu đến nhà bạn bè, người thân vào dịp năm mới, mọi người đều cảm thấy đây là dịp hiếm hoi để sum họp nên họ háo hức giết một con gà để chuẩn bị một bữa tiệc thịnh soạn cho chúng ta. Nếu chúng ta ăn thịt này, thì chúng ta tạo ra nghiệp xấu. Điều này tương tự như việc bắt người khác giết người vì họ; họ là đồng phạm của tội ác, tâm trí của họ có nọc độc và hành động là tội lỗi.
Làm thế nào để tiếp cận chế độ ăn chay trên quan điểm Phật Giáo?
Nếu chúng ta muốn nuôi dưỡng thân của mình và có một sức khỏe tốt, nhưng không thể ăn chay hoàn toàn, chúng ta ít nhất nên ăn “ba loại thịt nguyên chất”. Sau khi đã quen với việc ăn ba loại thịt thuần túy, chúng ta sẽ dần dần khám phá ra cội nguồn đức hạnh của mình và nuôi dưỡng tâm từ bi. Sau đó, chúng ta có thể tiến thêm một bước nữa và ăn “năm loại thịt nguyên chất”.
Nghĩa là, chúng ta chỉ ăn thịt đáp ứng đủ ba điều kiện này và hai điều kiện bổ sung: Một là “chết tự nhiên”. Nếu con vật chết một cách tự nhiên vì bệnh tật, già yếu, hoặc một tai nạn, chúng ta có thể ăn thịt nó. Nhưng bây giờ người ta cảm thấy rằng thịt của một con vật chết vì bệnh tật hoặc già yếu là không tốt cho sức khỏe. Do đó, hiện nay cơ hội ăn loại thịt này không còn nhiều. Vì vậy, chúng ta cũng có thể từ bỏ hoàn toàn việc ăn thịt; đó là phải thực sự trong sáng.
Tóm lại, nhiều người cho rằng ăn chay không đủ dinh dưỡng. Điều này đơn giản là sai. Ngày nay, ngày càng nhiều người không có niềm tin tôn giáo đã trở thành người ăn chay vì lý do sức khỏe. Trong nhiều thập kỷ, các sư thầy/ni là những người ăn chay chưa bao giờ ăn thịt, nhưng họ vẫn khá khỏe mạnh. Điều này chứng tỏ rau rất giàu dinh dưỡng.
Vitamin và đạm hầu hết được chiết xuất từ thực vật và hiếm khi được chiết xuất từ động vật. Vậy làm sao người ta có thể nói rằng rau không có chất dinh dưỡng? Hơn nữa, các động vật khỏe mạnh như voi, bò và ngựa không ăn cỏ sao? Điều này chứng tỏ giá trị dinh dưỡng của rau không phải là vấn đề thực sự mà nó là tâm trí của chúng ta.
