Từ lâu nay, ăn chay đã là một hình thức ăn uống phổ biến trong cuộc sống. Có người ăn để giữ gìn sức khỏe, cũng có người ăn vì không muốn sát sinh. Cũng từ đó mà đã có rất nhiều phương pháp ăn chay khác nhau, trong đó phải kể đến chế độ ăn chay thực dưỡng được áp dụng khá rộng rãi.
Ăn chay thực dưỡng là gì?
Trước khi đi vào cách thực hiện chế độ ăn chay này, hãy cùng định nghĩa về ăn chay thực dưỡng đã nhé!
Đầu tiên, “thực” có nghĩa là ăn, chỉ việc cơ thể con người hấp thu các chất khác nhau qua đường ăn uống, còn “dưỡng” được hiểu là quá trình chuyển hoá các chất dinh dưỡng để phục vụ cho nhu cầu của cơ thể. Như vậy, thực dưỡng là phương pháp dưỡng sinh thông qua ăn uống.
Phương pháp này khám phá bởi triết gia Nhật Bản Georges Ohsawa, chế độ thực dưỡng sau đó đã được tuyên truyền rộng rãi trên khắp thế giới từ năm 1982 cho đến này. Đã từng có những sự kiện lừng lẫy gắn liền với khám phá mới này, đó chính là khi bác sĩ Thony Sattilaro – giám đốc Bệnh viện Methodist – bang Philadelphia (Mỹ) đã chữa lành bệnh ung thư xương bằng cách ăn gạo lứt và muối vừng. Hơn thế nữa, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã công nhận đây là một cách để phòng và chữa bệnh, bên cạnh đó, họ còn đặt tên cho phương phá này là “phương pháp ăn chay Ohsawa” để ghi nhớ chiến tích của triết gia người Nhật ấy.
Việc ăn chay thực dưỡng thật ra cũng rất đơn giản, đó là yêu cầu người ăn áp dụng thực đơn hoàn toàn từ thiên nhiên, có nguồn gốc thực vật, cụ thể là các thực phẩm như gạo lứt, muối mè, các loại ngũ cốc,…
Lợi ích mà ăn chay thực dưỡng đem đến cho sức khoẻ
Cải thiện tình trạng sức khoẻ và giúp trẻ hoá
Có thể thấy rõ ràng nhất, chế độ ăn chay thực dưỡng đem lại lợi ích về sức khoẻ. Nếu đem ra so sánh với các phương pháp ăn chay khác, thì ăn chay thực dưỡng vẫn chiếm một ưu thế nhất định nhờ việc kiểm soát và chọn lọc khắt khe nguồn thực phẩm đầu vào.
Không chỉ nâng cao sức đề kháng, kiểm soát cân năng và dường huyết, mà ăn chay thực dưỡng còn giúp hệ tuần hoàn và tiêu hoá của bạn hoạt động ổn định hơn, đẩy lùi các nguy cơ gây hại đến cơ thể. Nếu áp dụng và duy trì được chế độ ăn uống này trong một thời gian dài, ăn chay thực dưỡng sẽ còn giúp bạn kéo dài tuổi thọ và giữ gìn thành xuân cho phái đẹp.
Hỗ trợ điều trị bệnh
Hình thức ăn uống và chế độ dinh dưỡng luôn chiếm giữ một vai trò rất lớn trong các phác đồ điều trị y học. Nó có thể tác động, làm tăng thêm hiệu quả hoặc đôi khi gây hiệu ứng tiêu cực đến quá trình chữa bệnh. Từ đó có thể thấy, ngoài việc bồi bổ, nuôi dưỡng sức khỏe, ăn chay thực dưỡng còn có khả năng hỗ trợ điều trị nhiều bệnh liên quan đến hệ bài tiết, hệ tiêu hóa và mỡ máu. Ăn chay thực dưỡng giúp đẩy nhanh quá trình điều trị và phòng ngừa các triệu chứng, tác dụng phụ vì yêu cầu người ăn phải giảm thiểu tinh bột, chất béo và đường.
Giúp tâm trạng thư thái và bình yên
Không đơn thuần chỉ có lợi cho sức khoẻ thể chất, ăn chay thực dưỡng còn là một cách để hướng đến sự cân bằng của cuộc sống và cải thiện sức khoẻ tinh thần nữa. Về tổng thể, chế độ ăn này sẽ giảm tải áp lực lên hệ tiêu hoá, từ đó khiến cơ thể cảm thấy được nhẹ nhàng và thư thái hơn. Những người theo chế độ ăn thực dưỡng được khuyến khích ăn thường xuyên, nhai thức ăn thật kỹ trước khi nuốt, lắng nghe cơ thể, sống năng động và duy trì tinh thần hạnh phúc.
Nên lưu ý gì khi bắt đầu ăn chay thực dưỡng?
Tuy nhiên, nhiều người quan niệm rằng ăn chay là chỉ cần ăn rau, không có chế độ cân bằng nên sau một thời gian rất có thể mắc bệnh rối loạn chuyển hóa, thiếu chất dinh dưỡng và mắc nhiều bệnh trong đó có ung thư. Để tránh điều này, dưới đây là một vài lưu ý để bạn cần biết khi đã, đang hoặc sẽ ăn chay thực dưỡng:
- Thực phẩm cân bằng với thực phẩm: Cái cốt trong phương pháp ăn chay thực dưỡng chính là sự kết hợp hài hòa âm dương. Các thực phẩm mang tính “âm” nhiều (rau củ) thì nên kết hợp với các thực phẩm giàu tính “dương” (ngũ cốc) để bổ sung cho nhau.
- Cách chế biến cân bằng với cách chế biến: Nên sử dụng ít nhất là 2 cách chế biến khác nhau cho mỗi bữa ăn để đạt được sự hài hoà. Ví dụ một bữa ăn không thể chỉ ăn toàn các món hấp mà nên kết hợp giữa các món chiên, xào, hấp, luộc…
- Nên sử dụng các thực phẩm đúng mùa, có sẵn tại địa phương; không nên sử dụng các thực phẩm chế biến sẵn vì chứa nhiều gia vị và chất bảo quản.
- Khi ăn nên nhai kỹ, ăn chậm và chỉ ăn vừa đủ chứ không ăn no.
- Chỉ uống nước khi cảm thấy khát.
Gợi ý chế độ ăn chay thực dưỡng lành mạnh cùng các món ăn phổ biến.
Bạn có thể tham khảo chế độ dinh dưỡng khi áp dụng phương pháp ăn chay thực dưỡng như sau:
- Ngũ cốc: chiếm 50-60% bao gồm gạo lứt, yến mạch, lúa mỳ. Những loại này có thể nấu chung hoặc riêng với nhau đều được cả.
- Rau củ, quả: chiếm 20-25%
- Các loại đậu đỗ và rong biển: chiếm 5-10% bao gồm đậu đỏ, đậu tương,… Bạn nên tìm chọn các loại rong biển nấu lấy nước hoặc nấu cơm gạo lứt
- Hoa quả đúng mùa: 5%
- Thức ăn và gia vị khác: tương miso, muối hầm, mơ muối…
- Đồ uống: Trà gạo lứt rangg, trà hoa cúc, trà đậu đỏ,..
Bên cạnh đó, bạn có thể tìm hiểu thêm các món ăn chay thực dưỡng dễ làm, ngon và phổ biến dươi đây:
Cháo gạo lứt
Gạo lứt là nguyên liệu phổ biến nhất trong chế độ ăn chay thực dưỡng. Chúng có hàm lượng dinh dưỡng vô cùng lớn bao gồm cả vitamin và chất khoáng giúp giảm thiểu cholesterol trong máu, tăng cường miễn dịch và phòng ngừa ung thư. Từ gạo lứt bạn có thể nấu thành cơm hay kết hợp cùng một số loại đậu đỗ nấu cháo cũng đặc biệt thơm ngon bổ dưỡng.
Nếu là tín đồ của những món súp chay thơm ngon, dùng được cho cả bữa sáng hay những bữa ăn nhẹ thì súp yến mạch là lựa chọn hàng đầu. Nguồn năng lượng và chất béo lành mạnh có trong súp yến mạch hoàn toàn có thể cung cấp năng lượng cho bạn trong cả ngày dài.
Salad rau, hoa quả
Một thực đơn ăn chay thực dưỡng sẽ trở nên hấp dẫn hơn nhiều nếu có các món chay ngon từ rau và hoa quả. Hoa quả có thể ăn tươi hoặc cắt nhỏ, thêm sốt chua ngọt là có thể hoàn thành ngay một món ăn thơm ngon dễ làm.
Cuối cùng, dù là ăn chay hay ăn chay thực dưỡng đều cần người thực hiện tìm hiểu kỹ trước khi áp dụng để phương pháp có thể phát huy tối đa công dụng, đem lại lợi ích cho sức khoẻ. Hy vọng rằng bài viết này sẽ đưa đến cho bạn một góc nhìn cụ thể cùng những gợi ý có ích cho mục đích ăn chay thực dưỡng sắp tới của bạn!
